คนดีศรีแพทย์ทหาร
คนดีศรีแพทย์ทหาร สาขาแพทย์ทหารและการบริการสังคม
พลเรือตรี หม่อมเจ้า ถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์ ( แพทย์ )
เกิดเมื่อวันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๔๒๖
การศึกษา
อายุรศาสตร์ โรคเมืองร้อน ( L.C.R.) และ ศัลยศาสตร์ ( M.R.C.S.) พ . ศ . ๒๔๕๗ จาก รพ . กายส์ฮอสปีตัล กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ
การทำงาน
- นายแพทย์ใหญ่ทหารเรือ ทหารเรือ พ . ศ . ๒๔๖๐ พ . ศ . ๒๔๗๔
- นายแพทย์ประจำพระองค์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๗ พ . ศ . ๒๔๖๐
- ประธานตุลาการศาล กรมบัญชาการทหารเรือ พ . ศ . ๒๔๖๙
- องคมนตรี พ . ศ . ๒๔๖๙
- นายกอำนวยการจัดประชุมสมาคมเวชกรรมเมืองร้อนแห่งบูรพเทศ พ . ศ . ๒๔๗๓
พลเรือตรี หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์ นายแพทย์ใหญ่ทหารเรือ ตั้งแต่ ๑๔ ก . พ . ๒๔๕๗ ถึง ๒๗ มี . ค . ๒๔๖๗ ท่านได้เป็นแพทย์ประจำพระองค์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ ตั้งแต่ ๒๒ พ . ค . ๒๔๖๙ และสิ้นชีพตักษัย เมื่อ ๗ เม . ย . ๒๔๘๓
ท่านจบการศึกษาแพทย์ศาสตร์ อายุรศาสตร์ ( L.C.R.) ศัลยศาสตร์ (M.R.C.R.) และโรคเมืองร้อน จากโรงพยาบาลในกรุงลอนดอน ชื่อว่า กายส์ ออสปิตัล ขณะที่อยู่ ที่อังกฤษท่านได้ช่วยกิจการของสามัคคีสมาคมของนักเรียนเกือบทุกตำแหน่ง เมื่อกลับเมืองไทย ท่านรั้งตำแหน่งนายแพทย์ใหญ่ทหารเรือจนกระทั่งรับตำแหน่งนายแพทย์ใหญ่ทหารเรือเมื่อ พ . ศ . ๒๔๖๐ และได้รับโปรดเกล้าให้เป็นนายแพทย์ประจำพระองค์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๗ อีกตำแหน่งหนึ่งด้วย ใน พ . ศ . ๒๔๖๙ ท่านทรงดำรงตำแหน่งเป็นประธานตุลาการศาล กรมบัญชาการทหารเรือ พ . ศ . ๒๔๖๙ ทรงดำรงตำแหน่งเป็นองคมนตรีในระหว่าง พ . ศ . ๒๔๕๙ พ . ศ . ๒๔๖๐ ทรงเป็นอาจารย์พิเศษในคณะแพทย์ศาสตร์ในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นผู้ริเริ่มสอนวิชาใหม่ๆ เช่นโรคประเทศร้อน พาราสิตวิทยาและวิชาอิสตอลอจี ใน พ . ศ . ๒๔๖๑ พ . ศ . ๒๔๖๙ ได้เป็นกรรมการจัดการออกหนังสือพิมพ์จดหมายเหตุทางแพทย์ของสภากาชาดไทย ร่วมกับนายแพทย์ใหญ่อีก ๓ นาย ใน พ . ศ . ๒๔๖๔ ได้ร่วมกับนายแพทย์หัวหน้าสำนักงานอื่นๆ อีก ๙ นาย ริเริ่มตั้งแพทยสมาคมแห่งประเทศไทยขึ้น ใน พ . ศ . ๒๔๗๓ ได้ทรงดำรงตำแหน่งนายกอำนวยการจัดประชุมสมาคมเวชกรรม เมืองร้อนแห่งบูรพเทศ ครั้งที่ ๘ ต่อมา พ . ศ . ๒๔๗๔ ได้ย้ายขาดจากทหารเรือมาเป็นนายแพทย์ประจำพระองค์ มียศเป็นมหาเสวกตรีในกระทรวงวังจนศก ๒๔๗๘
ในทางทหารเรือได้มีบันทึกถึงกิจการที่ท่านได้วางรากฐานและพัฒนาไว้ ได้แก่ การ สร้างสถานบริการแพทย์ไว้เป็นระเบียบเรียบร้อย การจัดการศึกษานักเรียนพยาบาลเป็นหลัก การจัดงานแผนกต่างๆ ให้ทันสมัยและเรียบร้อย ได้ จัดการปราบโรคเหน็บชาในกองทัพเรือจนสิ้นเชิง ได้จัดอาสารักษาอหิวาตกโรคสำหรับพลเมืองทั่วไปกับทหาร ในขณะที่ท่านดำรงตำแหน่งนายแพทย์ใหญ่ทหารเรือ ท่านได้ยกวิทยฐานะของแพทย์ผู้ประกอบโรคศิลปะทั้งหมดที่มีอยู่ในการแพทย์ทหารเรือให้เท่าเทียมกัน ให้ทุกคนมีสิทธิเสรีในการรักษาพยาบาลตามที่ตนเห็นชอบ ไม่กำหนดตามแบบเดิมที่ว่า แพทย์ประจำหมวดเรือหรือแพทย์ประจำแผนก ไม่มีสิทธิ์จะตั้งตำหรับยารักษาโรค ไม่มีสิทธิทำการักษาคนไข้โดยอิสระ ดำเนินการรักษาโดยลำพังไม่ได้ต้องมีหัวหน้าแพทย์ควบคุม พฤติการณ์ที่ท่านทรงกระทำนี้ นับว่าท่านได้ส่งเสริมวิทยฐานะของแพทย์ให้มีสิทธิเสรีอย่างน่าสรรเสริญยิ่ง ต่อมาท่านได้ทรงจัดตั้งโรงเรียนจ่าพยาบาลขึ้นในกรมแพทย์ทหารเรือสอนและอบรมจนกระทั่งสภาการแพทย์รับจดทะเบียนเป็นแพทย์ชั้น ๒ ได้
เป็นที่ยอมรับกันถึง คุณสมบัติพิเศษของ พลเรือตรี หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์ คือ ความเป็นนักประชาธิปไตย การมอบอำนาจให้สิทธิขาดในการตัดสินใจแก่แพทย์ประจำเรือ / ประจำหน่วยงาน เป็นผู้ความซื่อสัตย์ สุจริต มานะ หาข้อบกพร่องของตนเอง และกล้าชี้แจงข้อบกพร่องของตนเอง ดังนั้นนอกจากการปฏิบัติงานที่มีผลต่อการพัฒนาการแพทย์ทหารจนถึงปัจจุบันแล้ว ยังแสดงถึงความเป็นผู้นำที่เป็นสุภาพบุรุษและมีความกล้าหาญที่น่ายึดถือเป็นแบบอย่างในการดำรงตนของคนรุ่นหลังด้วย
